Opinie o franczyzie są obecnie całkiem dobre. Polacy przekonali się do tego rodzaju działalności gospodarczej i coraz chętniej ją wybierają. Taki model realizuje między innymi popularna Żabka. Franczyza nie jest jednak pojęciem w pełni intuicyjnym, dlatego przygotowaliśmy podręczny słownik pojęć z nią związanych.
Franczyza
Model franczyzy wywodzi się aż ze średniowiecza, kiedy lokalni rzemieślnicy używali nazwy i technologii wypracowanych w konkretnym cechu. Aby mieć prawo do posługiwania się nazwą i dostęp do wiedzy technologicznej, musieli wnosić opłaty. Ten model przetrwał do dziś, choć oczywiście odpowiednio się rozwinął i zróżnicował.
Dziś franczyza jest systemem sprzedaży towarów i usług, który opiera się na współpracy franczyzobiorcy i franczyzodawcy. Opinie o franczyzie są pozytywne, a sam system cieszy się zainteresowaniem, o czym świadczy m.in. sukces sieci Żabka. Franczyza przyciąga coraz większą liczbę przedsiębiorców.
Franczyzodawca
Wspomniana wyżej Żabka w sieci franczyzowej zajmuje miejsce franczyzodawcy. Jest stroną, która pobiera opłatę franczyzową, w zamian za nią zaś dostarcza wiedzę i infrastrukturę. W różnych sieciach franczyzowych franczyzodawca może mieć różny zakres obowiązków i praw. Zwykle franczyzodawca umożliwia franczyzobiorcy prowadzenie interesu pod marką/szyldem franczyzodawcy. Dostarcza też wiedzę na temat sposobu prowadzenia interesu w danej branży. Franczyzodawca często odpowiada także za logistykę i sieć dostawców towarów, funkcjonowanie systemów informatycznych w danej sieci itp.
Franczyzodawca stawia przed potencjalnym franczyzobiorcą wymagania, które ten musi spełnić, by rozpocząć prowadzenie punktu pod daną marką. Mogą one dotyczyć lokalu lub budżetu.
Franczyzobiorca
Franczyzobiorca to osoba, która decyduje się na prowadzenie franczyzy w wybranym miejscu. Odpowiada za zatrudnianie pracowników i zarządzanie personelem placówki. Franczyzobiorca lepiej rozumie potrzeby i charakter lokalnego rynku, dlatego może sprawniej zarządzać daną placówką, musi jednocześnie spełniać wymagania franczyzodawcy dotyczące np. jakości usług czy zatowarowania.
Umowa franczyzowa
Umowa franczyzowa to po prostu umowa zawierana między franczyzobiorcą a franczyzodawcą, określająca prawa i obowiązki każdej ze stron. Czy zawieranie takich umów się opłaca? Opinie o franczyzie są w dużej przewadze pozytywne, należy jednak skrupulatnie przeanalizować treść umowy i upewnić się, że wszystkie zapisy są zrozumiałe, zanim ją podpiszemy.
Wpłata własna (wpłata inicjalna)
Wpłata własna, zwana też wpłatą inicjalną albo opłatą startową, to kwota, jaką wpłaca franczyzobiorca na początku swojej działalności. Pokrywa ona część kosztów ponoszonych przez franczyzodawcę (np. wstępnego zatowarowania, wyposażenia sklepu itp.). Czy wpłata własna jest wysoka? Opinie o franczyzie różnią się w tym zakresie. Niektórzy uważają, że wysokość wpłaty inicjalnej stanowi pewną przeszkodę na drodze do nawiązania tego typu współpracy, inni – że nie. Różnice zdań mogą wynikać także z różnych kwot w przypadku różnych marek. Do otwarcia restauracji typu fast food potrzebne jest często kilkaset tysięcy złotych, natomiast Żabka pozwala na otwarcie punktu z kapitałem rzędu raptem 5000 zł.