Hartowanie szkła jest procesem, który zmienia właściwości fizyczne materiału – pozwala osiągnąć większą wytrzymałość i inny sposób rozpadu tafli po stłuczeniu. Jakie rodzaje szkła nadają się do hartowania? O czym trzeba pamiętać przed poddaniem szkła temu procesowi?
Normy dotyczące procesu hartowania określają nie tylko rodzaje szkła, jakie można hartować. Istotne są także wymiary formatek, ich grubość i obróbka, jakiej zostały poddane przed umieszczeniem w piecu.
Jakie szkło jest odpowiednie do hartowania?
Szkło hartowane można uzyskać na bazie wielu różnych rodzajów szyby bez utraty jej właściwości wizualnych czy dekoracyjnych. Wśród najpopularniejszych typów szkła odpowiedniego do hartowania wyróżniamy:
- szkło płaskie ‒ jest to podstawowy rodzaj szkła, najczęściej produkowany metodą float (wylewania stopionego zestawu szklarskiego na płynną cynę), niekiedy także walcowany lub ciągniony. Po poddaniu procesowi hartowania może pełnić funkcję wytrzymałych fasad, szyb okiennych i ścianek działowych;
- szkło ornamentowe ‒ wyróżnia się dekoracyjnym, wypukłym wzorem, który pokrywa jedną stronę tafli. Wzór nanosi się metodą walcowania – jeden z cylindrów wytłacza wzór na podgrzanym do temperatury mięknięcia szkle. Niektóre źródła podają, że szkło ornamentowe w procesie hartowania jest bardziej podatne na pękanie niż szkło płaskie;
- szkło barwione w masie ‒ uzyskuje się je przez dodatek związków metali ciężkich, które barwią materiał na wybrany odcień – na przykład na zielono (żelazo i chrom), fioletowo (nikiel i mangan), różowo (selen) czy żółto (kadm, siarka, tytan);
- szkło z powłoką funkcyjną ‒ może to być napylona powłoka tlenków metali, która gwarantuje specjalne właściwości szkła – odbijanie promieni słonecznych, jednostronny efekt lustra, działanie antykorozyjne lub samoczyszczenie. Zazwyczaj szkło ze specjalną warstwą nadaje się do hartowania, jednak za każdym razem należy zwrócić uwagę na zalecenia producenta.
Jakiego szkła nie można hartować?
Są przypadki, kiedy hartowanie szkła nie może zostać wykonane lub nie jest zalecane. Przykładowo, nie należy hartować tafli, która jeszcze nie została poddana obróbce przez przycinanie, szlifowanie krawędzi czy wiercenie otworów. Wszelkie czynności naruszające ciągłość materiału muszą zostać wykonane przed umieszczeniem szkła w piecu. Zasada ta obowiązuje z dwóch podstawowych względów. Po pierwsze, szkło hartowane jest o wiele bardziej wytrzymałe i nie da się go ciąć czy szlifować za pomocą standardowych materiałów. Po drugie, takie działania mogłyby naruszyć układ wewnętrznych naprężeń i doprowadzić do utraty oczekiwanej trwałości. Przyjmuje się, że w piecu hartowniczym może znaleźć się wyłącznie szkło o oszlifowanych lub przynajmniej zatępionych krawędziach – w przeciwnym razie wzrasta ryzyko pękania. Ważne są także wymiary tafli – stosunek szerokości do długości powinien wynosić co najmniej 1:6. Nie można więc hartować szkła o szerokości 10 cm i długości większej niż 60 cm. Minimalna grubość formatki to z kolei 4 mm, choć niektórzy przyjmują, że minimum wynosi 5 mm.
